piątek, 29 marca 2013

Puszcza białowieska i mieszkajaca tam największa populacja żubra

Puszcza Białowieska – kompleks leśny położony na terenie Polski i Białorusi, odznaczający się dużymi walorami przyrodniczymi i historycznymi. W Puszczy Białowieskiej zachowały się ostatnie fragmenty lasu o charakterze pierwotnym. Rozległy masyw leśny dziś nazywany Puszczą Białowieską składa się z czterech dawnych łączących się ze sobą puszcz. Większość polskiej części Puszczy Białowieskiej zarządzana jest przez Nadleśnictwa: Białowieża, Hajnówka i Browsk w ramach Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy Puszczy Białowieskiej.

Drzewostany dzisiejszej Puszczy Białowieskiej rozwinęły się na obszarze staroglacjalnej wysoczyzny morenowej (tutaj w formie moreny dennej i ablacyjnej) uformowanej wskutek zanikania lądolodu środkowopolskiego[6][1]. W polskiej części puszczy wyróżnić można cztery zasadnicze typy krajobrazu, uwarunkowane geologicznie i związane ze specyficzną pokrywą glebową oraz roślinnością.

Dominującym i najbardziej typowym krajobrazem puszczy są płaskie równiny gliniastej moreny dennej zajmujace nieco ponad 40% powierzchni polskiej części kompleksu. Pokrywają je gleby brunatne, gleby płowe oraz opadowo-glejowe. Rosną tu lasy liściaste, głównie grądy subkontynetalne reprezentujące zespół Tilio-Carpinetum. Zazwyczaj, nawiązując do przyległych łęgów i torfowisk, rozwijają się one w formie wilgotnej. Duże zróżnicowanie siedlisk oraz ich mozaikowość odpowiadają za wysoki stopień różnorodności biologicznej tych terenów. Zachowało się tutaj również stosunkowo dużo starych drzewostanów oraz drzewostanów o charakterze naturalnym.

Puszcza Białowieska leży w dorzeczu Narwi i Bugu. Do głównych rzek puszczy zaliczamy Narewkę, która zbiera wody ze wschodniej, centralnej i północnej Puszczy Białowieskiej i odprowadza je do Narwi. Najważniejsze dopływy Narewki to: Łutownia, Orłówka, Hwoźna, Barszcza i Jabłoniówka. Drugą rzeką co do wielkości jest Leśna Prawa, która zbiera wody z południowo-wschodniej części Puszczy Białowieskiej i odprowadza je do Bugu. Najważniejsze dopływy rzeki Leśnej to: Chwiszczej, Perebel i Przewłoka. Poza wyżej wymienionymi rzeczkami, znajduje się tu szereg mniejszych strumieni i okresowych cieków w liczbie 78. W polskiej części Puszczy znajdują się 3 kompleksy sztucznych zbiorników wodnych: Topiło, Białowieża, Gnilec.

Bogata flora Puszczy Białowieskiej obfituje w gatunki rzadkie, zagrożone i chronione. Przykładem jest tu sasanka otwarta przedstawiona na poniższej fotografii.

Wartościową cechą drzewostanów puszczańskich jest również zachowanie w wielu ich partiach naturalnej toposekwencji zbiorowisk roślinnych – ich wzajemnego układu w przestrzeni wymuszonego zróżnicowanymi warunkami siedliskowymi. Najlepiej jest to widoczne w dolinach cieków wodnych gdzie można obserwować pasmowy układ różnych typów lasów począwszy od podtapianych łęgów po rozwijające się na suchych wyniesieniach bory sosnowe. Poniższa fotografia przedstawia mozaikowy układ zbiorowisk leśnych. Na pierwszym planie widoczny ols z udziałem świerka.

Puszcza białowieska, ze względu na duże zróżnicowanie siedlisk oraz zachowanie naturalnych, nie zniekształconych przez gospodarkę leśną drzewostanów obfitujących w martwe drewno w rożnym stanie rozkładu uznawana jest za jedną z najważniejszych ostoi grzybów na kontynencie europejskim. Występują tu liczne ginące relikty puszczańskie a także duża grupa gatunków borealno górskich i borealnych, często w rożny sposób związanych z obecnością na tym terenie świerka. Pomimo niepełnych do tej pory badań szacuje się że rośnie tu około 4 000 gatunków grzybów, w tym 1500 - 2000 gatunków grzybów wielkoowocnikowych. Pełnią one niezmiernie ważną role ekosystemową wchodząc w mikoryzę z drzewami oraz rozkładając martwą materie organiczną. Występuje tu również około 400 gatunków porostów według aktualnej systematyki zaliczanych do królestwa grzybów jako grzyby zlichenizowane.

Na terenie Puszczy Białowieskiej występują przedstawiciele rożnych grup ekologicznych makrogrzybów. Bardzo cenną z punktu wiedzenia ochrony bioróżnorodności grupą są zasiedlające martwe drewno grzyby nadrewnowe oraz występujące na żywych drzewach grzyby nadrzewne. Ponadto wyróżnić można naziemne gatunki mikorytyczne i saprofityczne, gatunki naściółkowe (np. rozkładający ogonki liściowe liści klonów Lanzia luteovirescens), pasożyty roślin i innych grzybów, gatunki pirofilne zasiedlające węgiel drzewny w miejscach dawnych ognisk lub pożarów, a także gatunki rozkładające owocniki innych grzybów oraz odchody zwierzęce (najliczniej występujące na odchodach żubrów - co najmniej 38 gat.)>

Z pośród wykazanych z terenu Puszczy grzybów wielkoowocnikowych blisko 400 figuruje na Polskiej Czerwonej Liście Grzybów Zagrożonych, w tym 130 gatunków jako wymierające, 90 jako narażone na wymarcie a 144 jako rzadkie. Występuje tu miedzy innymi skrajnie rzadki i znany tylko z 3 stanowisk na świecie kolcowniczek białowieski opisany z terenu Białowieskiego Parku Narodowego w 1965 roku. Ze względy na niezwykłe warunki środowiskowe na terenie Puszczy spotkać można też około 200 gatunków niewystępujących nigdzie indziej w Polsce. Są to miedzy innymi związany z martwym drewnem wiązów żyłkowiec różowawy, który przedstawia fotografia.

Na terenie Puszczy białowieskiej żyje 58 gatunków ssaków co stanowi ponad 70 procent fauny niżowej Polski w obrębie tej grupy. Z pośród występujących tu gatunków 33 podlegają w Polsce ochronie prawnej, a 12 figuruje w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt.

„Wizytówką” Puszczy Białowieskiej jest żubr, którego stada w tutejszych lasach są największą wolną populacją na świecie. W polskiej części puszczy w 2011 roku odnotowano 473, natomiast w 2012 roku 481 osobników – w tym 58 zeszłorocznych cieląt, co stanowi najwyższa liczebność od czasu przywrócenia gatunku naturze. Wśród ssaków kopytnych, poza żubrem, spotyka się jelenie Cervus elaphus, sarny Capreolus capreolus, dziki Sus scrofa oraz nieliczne obecnie łosie. Występują tu też duże drapieżniki – ryś oraz wilk.

Oprócz tego występują tu płazy, gady, ptaki. Chcesz wiedzieć więcej zapraszamy na stronę http://puszcza-bialowieska.blogspot.com/

1 komentarz: